AĞICIN İÇİNDEKİ KURTLAR, ALEVİLİĜİN KURUMSALLIĜINI, İÇİNDEN KEMİRİRLER.

Benzeri bir “metin” yazımı yıllar önce kaleme almış ve “Kurumsallığımızın” Aleviliğin esas “Kendine Özgün ve Kendine Has Değerlerinden” uzaklaşma eğilimin hizmet eden onun içindeki kimi kurtların ve Alevi Yol’umuzu/Yaşam Felsefesini tam içselleştiremeyen Alevi öğretisiz (yönetici) kadrolarla giden sürecin, kimi tespitlerimizle içeriğe değinerek irdelemeye çalışmıştım.

Şimdi gelinen nokta, Aleviliği özellikle sadece bir ‘İnanç” ve CemEvlerinde “Tek Tanrılı Dinlere” benzer görüşlerle bir “İbadethane” merkezi (adeta Alevilere yönelik CAMİYE bir alternatifmişçesine) olarak lanse etmek “Kurumsallık” gidişatının ne denli özgün ve kendine has değerlerinde ki Alevilikten uzaklaştığı gerçeğiyle bizleri yüzleştirdi.

Peki bunları yapanlar kimlerdi? Kamuoyunda hepimiz onları daha iyi tanıdık.

Aleviliğin içeriğini ve CemEvlerinimizin (Erkanları, Muhabbetleri, Öğreti ve Etkinlikleri içerik işlevinde) esas temel statüsünü belirlemek hiç bir siyasetin haddi olmamalı dedik ve bunu demeye ve hatta o anlayışlara karşıda kendi konumuz ölçeğinde düşünce, duruş ve eylemlerimizle devam da edeceğiz!

Şimdi Aleviliğin giden süreçte ve çağımızda nasıl bir “Kurumsalık” boyutunu yönelik görüşümü aktarmak istiyorum.

Yunus Emre deyişi gibi “Aleviliĝin Kurumsallıĝı” şiirin içindeki tüm deĝerlerin yer aldıĝı, işlevinde ve insandan insana evrensel iletişimde, aşkında olduĝu bir “Dergah gibidir.

Bu “Dergah” anlayışı günümüzde de tabii ki “Genel bir (ticari/işletme) Kurumsallıĝı” gibi bir oluşumla ilgili, içerikli, ilintili deĝildir, olamaz, olmamalıdır.

Çünkü olursa o halde Aleviliĝin İnanç ve Felsefe yapılanması ve deĝerlerinin bütünlüĝüne, davasına, insanı ve doĝasına, özüne aykırı bir aĝ ya da yapı, kuruluş oluşur.

Yunus Emre’den:

Taptuk dergahından feyizler alan,

Yanan Yunus idi, o derviş Yunus.

Gönlünü derya ,ummanlara salan,

Dalan Yunus idi, o derviş Yunus.

***

Gezer idi; iki Arşı alayı,

Sevgi ile yoğururdu mayayı,

Barış, Hoşgörü bir edip davayı,

Bulan Yunus idi, o derviş Yunus.

***

Yetmiş üçe hep, bir nazar eyleyen,

Herdem Hakkı hakikatı söyleyen ,

Aşk elinden kendin heder eyleyen,

Kanan Yunus idi, o derviş Yunus.

***

O bilmezdi kin ile kem hiddeti,

Diler idi; Kahhar Haktan mededi,

Şu fani dünyaya mehil vermedi,

Canan Yunus idi, o derviş Yunus.

______________________________

Bu durumda, “Aleviliĝin Kurumsallıĝı” onun bir işletme, ticaret ya da holding anlayışı ve yapısından bahsetmek olası mıdır? Hemen başta vurgulandıĝı gibi. Kesinlikle HAYIR!

40 seneye yaklaşan bir süreçte tüm dünyada olan “Aleviliĝin Kurumsallaşmasında” onun temel özgünlüĝüne baĝlı pek çok deĝerli, etkili süreç gidiyorken örneĝin, Türkiye’mizde pek çok Alevi dernekleri, Federasyonlarında ve AABK (Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu) bünyesinde (derneklerinden, kültür merkezlerinden federasyonlara) dahilinde de o gelişmeleri engelleyen, yaralayan, törpüleyen ve hatta çürütmeye kadar tehlike yaratan bu “kurtlardan”, bilinçli eĝitim kadroları oluşturarak ya da oluşmuş kadroların ivedilikle çalışmalarını hızlandırarak onlardan “arınmanın”, elzem olduĝuna inanıyorum.

“Alevi Kurumsallıĝı” ile “Genel ya da Özel Kurumsallık” özü, işlevi, amaçları, erenleri, pirleri, elemanları, gönüllüleri, çalışanları, görevlileri, komisyonları, kolları, kültürel, sosyal, davranışsal, kuralsal, yönetimsel ve iletişim aĝı boyutlarından tamamen birbirinden farklı hatta zıt oluşumlar, örgütler, yapılanmalardır.

Bu baĝlamda “genel kurumsallık” kavramsal olarak nedir? Önce buna tanım koymak saĝlıklı olacak

Aşağıda tırnak içine aldığım bölüm KURUMSALLAŞMA noktasında “GOOGLE” den alıntısını yaptığım bölümdür ve birlikte bakalım.

“Kurumsallaşma, bir işletmenin, faaliyetlerini kişilerin varlığına bağımlı olmadan sürdürebilmesini ve geliştirilmesini sağlayan bir yapı oluşturması olarak tanımlanabilir.

Aynı zamanda genel ya da özel kurumsallaşma:

“Amaçlara ve hedeflere uygun sistemli bir örgüt yapısının oluşturularak, sistem içerisindeki iş ve görev tanımlarının tespit edilerek yazılması, işletme içi süreçlerin ve yönetmeliklerin oluşturulması, çalışanlara yetki ve sorumlulukların verilerek oluşturulan, sistemin kendi bütünlüĝü içerisinde sorunsuz şekilde işleyebilmesidir.

Kısaca kurumsallaşma, kurallara, ilkelere bağlı bir sistemin varlığı anlamına gelmektedir. Bu genel kurumsalıĝın olmazsa olmazı kişilerin ya da o kuruma baĝlı olanların (maddi/manevi) çıkarı, kazancı, olmasıdır. Buna ek olarak ise diĝer bir olmazsa-olmazı hiyerarşiye baĝlı yönetimi ve yöneticileriyle bir “başlam ve sonuçtan” ibarettir. Bu genel ve özel kurumların ise deĝişmez amacı ve odaĝı ürettiĝini ya da pazarladıĝını tüketmek (satmak) ve “kâr”dır.”

Kavramsal olarak ve “genel kurumsallaşma” tanımına ilişkin yukarıda tırnak içinde olanları kısa bir internet ve ‘google” araştırmasıyla daha çok örneklerini bulmak sanıyorum zor olmasa gerek.

Şimdi biraz “genel ya da özel kurumsallaşma” ile “Aleviliĝin Kurumsallaşması” arasında ne denli zıt ve uçurum olduĝunu görebiliyor muyuz?

Özellikle çaĝımızda “ALEVİ KURUMSALLIĜI kavramsal olarak tanımı bence, bir yönüyle bir “sonuç” deĝil, bir “süreç” ile sonsuzluĝa”olan sürekli değişim-dönüşüm yasası ile kendi özüne, değerlerine, içeriğine baĝlı ve yöntem anlayışıdır. Hiyerarşi deĝil,DİKEY DEĞİL (ya da eğer bu halen örgütlükte varsa bir geçiş süreci oldugu bilinçtedir), YATAY (taban) bir yapıya sahip ve bu kurumsallıĝın dönüşümünü, dinamiĝini koruyan, geliştiren , Yol’a talip olan gönüllüleriyle oluşmuş bir yapılanmadır.

Alevi Kurumsallığı, kesinlikle bir “Merkeziyetçilik” anlayışı ve zemeni kaldırmaz, taşıyamaz. Yüz yıllarca eğemen güçlerin “Merkeziyetçilik” anlayışlı ve yukardan gelen fermanlar ile onların zalim ve zulümünü karşın mücadele etmiştir. Bu nokta o kadar berraktır ki, Alevilik ondan dolayı da bir YATAY ve fonksiyonel, görevsel  ve ehilik niteliklerle sorumluluk taşıma bunları uygulama, ortak  ekip ve çalışma, bir birinin tamalama, katkı yapma, hizmet ve iş, emek bölüşümü anlayışları içeren  düz bir organizasyondur.   

Heleki Alevi Kurumsallığında bir “ticaret” ya da “kȃr” amacı anlayışı gütmek onun doğasına dahi aykırıdır. Maddi boyutu ise sadece, orada lokmalar bölüşülür, lokma verilir. Hakk’ın nemeti denecek anlayışla gelir ve giderler saf olarak “Kurumsallığının” bünyesinde tüm etkinlikleri, erkanları ve onları organize edenlerin içeriğe ve geliştirilen plan-projelere olan masrafları ile tüm diğer masrafları karşılamak için yapılır.

Ayrıca bu kurumsallaşma bir bir “bütünlüĝü” bünyesinde taşımalıdır. Bu bütünlükten kastımız ise aynen onun ilkesinde ve değerinde olan RIZALIK ve GÖNÜLLERİ birleme esasından şu paralel çekilebilir. Pir: Ana/Dede ancak ordaki toplumundan rızalık alır ve gönüleri birlerse postuna oturabilir. Orada ise herkes CAN olur ve Yol’a taliptir. Ritüel, Öğreti, Muhabbet, müşkülat, Etkinlik, Dem, Nefesler, paylaşım, lokmalar olur ve bunlar yapılırken işlevininde “alt-üst” ya da “makam-koltuk” yoktur ve bütünlük içinde yapılan, yansıtılan, sunulan hepisi işlevini görevsel ve ehilsel olarak yaparlar.

Bu Alevi Kurumsallaşmanın diğer olmazsa olmazlarından biri, örgütlülük bazında (ki bu Alevi örgütlülüĝü; Cemevi, kültür merkezi ve enstitü ve benzeri) ritüelleri, erkanları dahilinde soyutluluĝunda deĝil, günlük yaşamın bizzat somutluluĝundadır da. Bir diğer anlatımla Alevi Kurumsallığının işlevi bulunduğu toplum ya da çevrede oradaki yaşamın bütün katmanlarıyla ve insana, insanlığa, doğaya değerlerde mekanlarını kullanmalarıyla bağlantılıdır. Yoksa sadece ayin ve ibadet yerleri anlayışı ile olacaksa, Türkiye’de yeterince fazla (sanıyorum şimdi 40 bini buldu) CAMİLER var oraya ve Avrupa’da da sanıyorum her yerleşim yerinde olan Camilere ya da Kilise veya Sinagog gibi yerlere gidebilirler. Eğer sizin Alevilikte temel çıkış noktanız bir ayin, ibadet, inanç ve bir Tanrı arayışı, bir Tanrıya sığınma ise o Tanrı evlerine gitmeniz daha gerçekçi olur düşüncesindeyim.

Ancak, Aleviysek ve yaşam sürecimizde Alevi olmak için de ilkelerimiz, olmazsa olmaz değerlerimiz vardır. Örneğin “Ölmeden önce ölmek”. Yani, “Nefsinizi arındırmak” yaşam boyu süren ve siz daha Hakk'a göçmeden tutumunuzdan-tavırlarınıza bu yeryüzünde başta kendi vicdanınıza (EDB) “Eline, Diline, Beline” ve ailenize, çevrenize bizzat yansıtmaktır.  Alevilikte “Cennet ve Cehennem” olmadığı gibi  “Değişim Dönüşüm” temeline bağlı , “Devriye Kavarmı”  vardır.  Doğruları araştırıp bulmanın anahtarının sezgi niteliği ve gücü beraberinde “Bilimdir”.

Evet, özellikle üzerinde durarak altını çizmek gerekir ki, Alevi İnancı ve Yaşam Felsefi-Anlayışı sadece bir ibadetten ve İnançtan ibaret için olamaz. “Alevi dili” esası insanlık niteliği ve iletişimi yansıtır; , hırs ve kin-kibirden uzak olması, tutumu, davranışında, dürüstlüĝune, kendi alın teri ve emeĝinde, “kamil insanlıĝa” pişmeye yönelmiş ve hoşgörü nitelikleri eylemlerinde ayrıca; sıkıntı ve sorunları, işi, aşı, uĝraşıları, sanatı, kültürü, muhabbeti ile tam da günlük yaşamın bizzat içindedir.

Onların somutluĝunda, baĝlantısında, nefsinden arınması, kardeşliĝi, eşitçe paylaşımı, vicdanı ile an be an günlük yaşamın tam da ortasındadır. Onlardaki tutum-davranışların tümü insanlıĝın (Aleviliĝin) gerçekliĝinde “iyi” insan olunmasında ancak somut bir veri olarak görülebilir. Ve tabii tüm bunlar Alevi bireyinin bizleşen yapısıyla kendi toplumu olarak bunları yaşadığı çevresine, genel topluma yansıtmasıyla da baĝlantılıdır.

Özü itibariyle “Alevi Kurumsallığının” temeli, DÖRT KAPI KIRK MAKAM öğretsinin gerçekleştiği yapıdır. Çünkü bu ögreti: HAVA, SU, ATEŞ, TOPRAKTIR. Bunlar ise bireye orda HUKUK, YOL, MARİFET ve HAKİKAT öğretir.

Ayakları, bastığı yeryüzünde, sağlam ve tutarlı adımlarla “Doğa” ile sentezleştiği yerdedir! Yüreği ve beyni “gönül gözüyle” gözlemlediği “Kainatın” varlığına Aşk- ı  iledir ve yönü ise “Güneşe”, Işığı doğru gökyüzüne bakar. Turnalar orada sembolleri özgürlüğünde SEMAHA dönerler.

Aleviliğimizin bu içeriklerde ise SEMAHI, BAĞLAMA, PİRMİZ HACE BEKTAŞ VELİ, YUNUS EMRE, HALLACI MANSUR, NESİMİ, PİR SULTAN ABDAL  gibi düşünür, filozof, Aşık, Pir aynı zamanda MEKANLARIMIZDAKİ SEMBOLLERİMİZLE DE özdeşleşir. 

Ondandır ki, ne HZ.İMAMLAR ve ne  de KILIÇ,  kendine Özgün ve Kendine Has Aleviliğimizin mekanlarında sembolleri olamaz, olmamalıdır.

Çoĝumuz biliyoruz ki bu anlayıştakilerle malesef Alevi mekanlarında ve federasyon ya da kimi Alevi örgütü bünyelerinde şu yukarıda vurgulamaya çalıştıĝımız “Alevi Kurumsallıĝını” inancı, felsefesi, sanatı-kültürünü, toplantısı edep-erkan anlayışı ile onları oluşturma, organizasyonu, plan-programını, geliştirme ve eylemlere, etkinliklerine dönüşmesi çalışmaları evet, ne yazı ki daha istenilen içeriğe ve yapıya tam kavuşmamıştır. Bu yapıya kavuşmamasında ise dış asimilasyona, iç asimilasyon belası da giden süreçte baş göstermiş ve en çokta Aleviliĝimizi değerlerimizi o “içten kemiren kurtlar”, Alevilikte bilinen ilkeleri, insanlık temellerini, meydana dara çıkmayı, dara durmayı, kendi çıkar ya da hırslarından gayrisini düşünmez komplekslerine de kapılarak, hatta kimi üyeleri/dedeleri, ehillere varan boyutlarla onların aforoz edilmeleri, dışlanmaları ile ve devamlı olması gereken “Kurumsallığımızın” işlevini törpülemekte ve büyük zararlar vermektedirler.

Alevi mekanları; kültür merkezleri, Federasyonları, Konfederasyonları ya da bir başka oluşumlarda yüzbinleri milyonları bulan samimi olarak Yol’da Alevi olmaya taliplik ya da içeriĝini henüz bilmeyenleri (Aleviliĝin özellikle 1500 yıllarıyla başlayan asimilasyon, baskıya uĝraması ve uzaklaştırılması nedenlerine baĝlı), şu yukardaki “içten kemiren kurt” tiplerden, iç ve dış asimilasyondan mutlaka arındırmamız gerekmektedir.

Cemde, bir muhabbete, etkinlikte, panelde, çalıştayda, medya önünde yazdıĝı ya da yazdırdıĝı bir metni okumadan Aleviliĝi dahi tanımlayamayan, sanatı, kültürü, deĝerlerini daha da çok kişisel sürtüşmelerle, topluma yansıtmayan, yansıtamayan, plan ve projeleri üretemeyen, üreteni de engelleyen, Aleviliĝin özünde, erkanları ve öĝretisinde iki cümle dahi kuramayan, birleştiricilikten uzak, böl parçala mantıklı ve ama Alevi kurumunda kendilerini Hakk’a Uĝurlama Erkanından, İnanç Yol Erkan Kurullarına neyin nasıl olacaĝına kadar yetkili sanan o “yönetim kadrolarını” ya da postu işgal eden bu “içten kemiren kurtlardan” hızlı bir süreçte arındırılmaları, “Aleviliĝin Kurumsallıĝını” inşasında şimdiye ve sürecin geleceĝe (gençlere) taşınmasında elzemdir.

Aleviliĝin kurumsallaşması (örgütlenmesi aşamasında) inşası ve yapılanması köyünden, kasabasına, metropollerden, Avrupa ve tüm dünya’da CemEvlerinden-Kültür Merkezlerine, Derneklerinden-Federasyonlarına, Konfederasyonlarına kadar Aleviliĝin kendine özgünlüĝü deĝerlerine; inancı, yaşam deĝerleri temeline baĝlı fonksiyonel işlevindeki tüm bireylere, canlara genişlemesi ve derinlemesine içsellik (gönül gözü) gönüllülük ve bilincinde (düşünsel ve stratejik) yer edinmesi odaklı olan iletişimler aĝının bütünü, daha da doĝrusu, bütünlüĝüdür.

Burada ne kişisel ne de çoĝul ya bütünlük olarak örgüt içinde olmak, hizmet etmek bir (maddi/manevi) “çıkar” deĝil, bir yürekten gelen hizmet ve Yol’a, davaya, “Alevi Kurumsallıĝı” ile Rıza Şehrimizi nihayetinde kurmaya bir amaç, yürüyüş ile zerre katkıdır, sevgi ve aşktır anlayışlıdır.

Bu katkı ise başta canın ya da derneĝin veya federasyonun kendine (örneĝin pişmesine, piştikçe arınmasına, arındıkça Rıza Şehrine yönelmesine) Yol’a hizmet ile bağlantılıdır.

Bunlar Aleviliĝin aktarımı, öĝretimi, erkanları, nefesi ve lokması, deĝerleri, Cemi, Yol Muhabbetleri; Yol aşıĝından, rehberinden, mürşidine, pirine, talibine; canın cana-canana, talibin pire, pirin topluma, toplumun yaşama, yaşamın nitelik ve kalitesine, eşitliĝe, barış ve kardeşliĝe, eşitçe bölüşümüne, özgürlüĝe, çevre temizliĝi, güzelliĝi ve Doĝa ile kucak kucaĝa varları, varlıĝı sürdürmeye çekirdiĝinden meyvesine ya da bir gözesinden kaynaĝa, kainata, topraĝa, suya, havaya, ateşe kısaca, tüm bunlarla olan “Kurumsallık” anlayışıdır. Bu tabandan ve direk olarak eşitsellik beraberinde işlevselliĝi ve konumu odaklarında Pir, Mürşit, Rehber, Talip bütünlüĝüdür. Bunlara çağımız sürecinde görev bölümleri, sorumlulukları, nitelikleri olan organizatörler, ortam hazırlayanlar, işlevilerin sağlanmasında düşünsel ve eylemsel emekçiler yani “Yöneticilerdir”.

Bu bütünlük içinde iletişimler direktir ve iç içedir. Bir diĝer anlatımla, Pir ile Talip arasında, bir başka (hüküm verici, engel) merci yoktur. Yöneticilerin kendi aralarında ya da Yol Erkan görevindeki Pirler ile de bir üst merci ve mevki de yoktur. Burada asıl olan “Alevi Kurumsallığın” işlevini yürütme ve sağlamada birbirlerine “katkı” ve birbirlerini “tamamlama” vardır.

Yazımın sonuna yaklaşırken “Kendine Özgün ve Kendine Has Aleviliĝin” bizzat Aleviliĝin (Kurumsalıĝında) kendisi olabileceĝinin altını çizerken, kendilerini Alevi olarak bir başka inancın özünde görenleri, bir başka (tek Tanrılı) inancın kolu, yanı, dalı, tarikatı, meyillisi, alternatifi, mezhebi sananların zaten içerik olarak “Alevi Kurumsallıĝı” ile de pek işlevleri, baĝlantıları, yapıları olmadıĝını/olamadıĝını/olamayacaĝını da özellikle vurgulamak istiyorum.

İç ve dış asimilasyonu da tetikleyen, ortam hazırlayan, hatta Aleviliĝin kendine özgün inanç ve deĝerlerinden uzaklaşmasını kamçılayan “bu içten kemiren kurtlardan” arınarak, gönül gözü, mantık süzgeçleri ile Yol’a talip olan nitelik ve nicelik olarak çoĝunluĝundaki nice deĝerlerimizin, canlar ve erenelerimizin dinamiĝiyle 21 yüzyılda gerçek Alevi Kurumsallıĝının saĝlam inşasının gerçekleşeceĝine ve geleceĝe (gençlere) aktarılacaĝına güvenimiz, güçlü insan kaynaĝımız ve enerjimizin sonsuz olduĝuna ve olacağına da inancım daimdir.

Alevi Örgütlülüĝü ya da Kurumsallıĝının içerikte ve demlenmesine **İrilik, Dirilik, Birlik, Bizlik Gerçekler Demine Hü.

Aşk- ı Muhabbetim ve sevgilerimle,

Nadir Sayın