Mehmet KARADAYI

HAKİKAT YOL’U (ALEVİLİK - 16

Mehmet KARADAYI
  23-10-2024 20:21:00

Hakikat Yol’unda (Alevilikte) Dargın-Küskün ve Düşkün: Yol’un kuralı gereği taraflar arasındaki sorunlar çözülmeden, karşılıklı rızalaşma sağlanmadan, sorunun tarafları cem’e giremezler ve cem’e lokma katamazlar… Cem’e giderken ikrar ve rızalık esasına dayanan Hakikat Yol’u (Alevilik) kuralı (ilkesi) gereği taliplerin arasında birbirleriyle dargın-küskün ve birbirlerinde alacak verecek sorunlarının olmaması gerekir. Talipler, arasında birbirleriyle dargın-küskün ve birbirlerinde alacak verecek gibi sorunların tespit edilmesi halinde cem erkânından önce, taraflar arasında yaşanılan tüm sorunlar; pir, rayber ve talip birlikteliğiyle uluşan hakem heyet (‘jüri’)tarafından değerlendirilir. Rıza hukuku çerçevesinde dargın ve küskünler barıştırılır, birbirleriyle sorunlu olanların sorunları çözülür.

İlk aşamada yerine getirilmesi gereken hizmetler yapılıp, dargın ve küskünler barıştırılıp, birbirleriyle sorunlu olanların sorunları çözüldükten sonra, pir ve taliplerin bir araya gelmesi ile cem için gerekli hazırlıklar yapılarak inancın (öğretinin) yaşatıldığı cem’e gelinir. Cem’i yürütecek Pir, cem hizmetini yürütmek için cem’de bulunan taliplerde rızalık ister ve taliplerden rızalık alarak cem hizmetine başlar. Pir, taliplerden rızalık alıp hizmete başlayınca; “bilen, gören ve duyan herkes bile gelsin, dile gelsin”diyerek cem’e katılan bütün canlara birbirlerinden razı olup olmadıklarını ve birbirleriyle dargın ve küskün olup olmadıklarını üç kez sorar.

Cem hizmetini yürüten pir, cem’e katılan tüm canlara birbirinden razı olup olmadıklarını sorduğunda birbirinden razı olmayan ve dargın-küskün ya da birbirlerinden alacak verecek sorunları olan taraflar hakikat meydanına çıkıp dâr’a durarak kiminle ya da kimlerle ne gibi sorunu olduğunu dile getirmesi gerekir. Yine Cem’de bulunan canlardan birinin ya da birilerinin bu dargınlık ve küskünlükten haberi var ise dâr’a kalkıp bu canlar; birbiriyle dargın ve küskünler, bunların birbirleriyle sorunları var ama söylemediler demesi gerekir. Birbirleriyle dargın-küskün oldukları halde söylemeyen taraflar ve bu durumu bilipte sessiz kalan taraflar, Yol’un rıza esası ilkesine uymayarak “suç” işlemiş sayılırlar.

Cem meydanı dâr-didar, sorgu-sual ve muhakeme olma meydanıdır. Cem’de küskünler-dargınlar barıştırılır ve var olan sorunlar çözülür. Bu bilinçle cem’e katılanlar arasında dargın-küskün ve ya da alacak verecek sorunu olan var ise hakikat meydanına çıkıp dâr’a durarak kiminle ne sorunu olduğunu dile getirir. Böylelikle taraflar meydana çıkar hepsi birlikte dâr’a dururlar. Birlikte dâr’a duran taraflar dinlenir, sorunlar çözülür ve birbirleri ile barıştırılıp rızalaştırılır. Sorunlar çözülüp dargın ve küskünler barıştırılıp karşılıklı olarak rızalık sağlandıktan sonra çerağ uyandırılır, cem erkânı kurulur.

Düşkünlük: Hakikat Yol’unda (Alevilikte) düşkünlük çok önemli bir yaptırımdır. Hakikat Yol’u (Alevi) toplumsal kurumunda önemli bir yeri olan düşkünlük kurumu geçmişte çeşitli nedenlerle ortaya çıkan suçların değerlendirmesini (mahkemesini) yaparak toplumsal düzenin sağlanmasında önemli bir rol üstlenir. İkrarından dönmek, insan öldürmek, hırsızlık yapmak yani çalmak, toplum içinde bozgunculuk yapmak, birden fazla evlilik yapmak ve haksız yere eşini boşamak vb. kabul edilemez boyutlardaki ağır suçlar düşkünlüğü ifade eder yani ‘düşkünlük’ sebebidir.

Hakikat Yol’unda (Alevilikte) öbür dünya (ahiret-cennet-cehennem) inanışı ve orada görülecek bir hesap da yoktur. Hesap bu dünyada cem’de, hakikat meydanında pir huzurunda görülür. Cem’de, hakikat meydanında mürşid’in, pir’in ve toplumun önünde uymaya ikrar (söz) verdiği yani rıza şehri hukukunun koyduğu kurallara uymayıp, ikrarından dönen, insan öldüren, hırsızlık yapan, sınırları bozan, birden fazla evlilik yapan ve haksız yere eşini boşayan kişi ya da kişiler, hakikat meydanında pir ve mürşid divanında cem’e katılan canların huzurunda dâr’a çekilip sorgulanır. Kişi, hakikat meydanında rıza hukuku içinde aklandığı ölçüde toplum içinde kalır. Aklanmadığı takdirde ise toplum dışına çıkarılarak Yol düşkünü olarak ilan edilir.

Düşkünlük; topluluktan yalıtılmak, topluluğun dışına atılmak demektir. Zira her önüne gelen istediği kişiyi düşkün ilan edemez. Çünkü Hakikat Yol’unun (Aleviliğin) kendi içinde, kendine özgü kuralları vardır. Ancak ve ancak kişi (talip) cem’de, hakikat meydanında ikrar verdiği pir ve mürşid huzurunda dâr’a çekip sorgulanabilinir. Yukarı da sayılan suçları işleyip Yol düşkünü ilan edilen kişi ya da kişiler hakkında işlemiş olduğu suça göre çeşitli yaptırımlar uygulanır. Bu yaptırımlar işlenen suçun niteliğine göre mutlak olabileceği gibi, geçici süreler için de olabilir.

Düşkünlük yaptırımı “yol cümleden uludur”, “gönül kalsın, Yol kalmasın” düsturuyla toplumsal barışı sağlamanın yaptırım gücüdür. Bu yaptırım gücü (düşkünlük) aynı zamanda toplumsal yapı içinde ahlaki değerlerle toplumsal düzeni ve huzuru sağlayan oto kontrol sistemidir. Bu oto kontrol sistemi içinde uygulanan yöntem o kişinin tekrar topluma geri kazanılmasını amaçlar. Yani bu yöntem edep erkâna yani Yol’a yeniden dönmenin, toplumsala yeniden dâhil olma yöntemidir. Özünde kişi ya da kişilerin tekrar topluma geri kazandırılması Yol’un ana kuralıdır.

Sevgiyle. Aşk ile.

DEVAM EDECEK!

Mehmet KABADAYI.

 

  Bu yazı 242 defa okunmuştur.

  YORUMLAR 0 Yorum YORUM YAP

Bu Yazı'ya ilk yorum yapan siz olun.

  FACEBOOK YORUM

Yorum

  YAZARIN DİĞER YAZILARI

  BİZİ TAKİP EDİN

  • ÇOK OKUNANLAR

      SON YORUMLAR

    PUAN DURUMU

    Takım O G M B A Y P AV
    1 Galatasaray 11 10 0 1 32 11 31 +21
    2 Fenerbahçe 11 8 1 2 27 9 26 +18
    3 Samsunspor 12 8 3 1 24 13 25 +11
    4 Eyüpspor 12 6 2 4 18 11 22 +7
    5 Beşiktaş 11 6 2 3 19 10 21 +9
    6 Göztepe 11 5 3 3 19 13 18 +6
    7 Sivasspor 12 5 5 2 17 20 17 -3
    8 Başakşehir FK 11 4 3 4 17 14 16 +3
    9 Kasımpaşa 12 3 4 5 16 19 14 -3
    10 Konyaspor 12 4 6 2 14 20 14 -6
    11 Antalyaspor 12 4 6 2 15 24 14 -9
    12 Çaykur Rizespor 11 4 6 1 10 19 13 -9
    13 Trabzonspor 11 2 3 6 12 14 12 -2
    14 Gaziantep FK 11 3 5 3 15 18 12 -3
    15 Kayserispor 11 2 3 6 11 16 12 -5
    16 Bodrum FK 12 3 7 2 10 16 11 -6
    17 Alanyaspor 11 2 5 4 9 14 10 -5
    18 Hatayspor 11 1 7 3 10 18 6 -8
    19 Adana Demirspor 11 0 9 2 9 25 2 -16
    Takım O G M B A Y P AV
    1 Kocaelispor 12 8 3 1 17 12 25 +5
    2 Bandırmaspor 12 7 2 3 17 10 24 +7
    3 Erzurumspor FK 12 7 4 1 17 8 22 +9
    4 Fatih Karagümrük 12 6 3 3 26 13 21 +13
    5 Iğdır FK 12 6 3 3 17 10 21 +7
    6 MKE Ankaragücü 12 6 5 1 18 12 19 +6
    7 Çorum FK 12 5 3 4 14 12 19 +2
    8 Boluspor 12 5 4 3 15 11 18 +4
    9 Şanlıurfaspor 12 5 4 3 21 19 18 +2
    10 Manisa FK 12 5 5 2 16 12 17 +4
    11 Esenler Erokspor 12 5 5 2 19 16 17 +3
    12 Ümraniyespor 12 5 5 2 18 17 17 +1
    13 Pendikspor 12 5 5 2 13 15 17 -2
    14 Keçiörengücü 12 3 3 6 13 15 15 -2
    15 Gençlerbirliği 12 4 5 3 10 12 15 -2
    16 İstanbulspor 12 4 6 2 14 15 14 -1
    17 Amed SK 12 3 4 5 10 12 14 -2
    18 Sakaryaspor 12 3 5 4 15 18 13 -3
    19 Adanaspor 12 1 7 4 10 28 7 -18
    20 Yeni Malatyaspor 12 0 12 0 5 38 3 -33
    Takım O G M B A Y P AV
    1 GMG Kastamonuspor 11 8 1 2 22 8 26 +14
    2 Sarıyer 11 7 0 4 19 4 25 +15
    3 Altınordu 11 6 1 4 17 8 22 +9
    4 Adana 1954 Futbol Kulübü 11 7 3 1 19 11 22 +8
    5 Batman Petrolspor 11 7 4 0 18 10 21 +8
    6 İskenderunspor A.Ş. 11 5 1 5 16 6 20 +10
    7 24Erzincanspor 11 5 1 5 16 6 20 +10
    8 Beykoz Anadolu 11 6 3 2 19 15 20 +4
    9 Kırklarelispor 11 3 2 6 12 10 15 +2
    10 Fethiyespor 11 4 5 2 16 16 14 0
    11 Kepezspor FAŞ 11 3 5 3 12 12 12 0
    12 1461 Trabzon FK 11 3 5 3 12 12 12 0
    13 İnegölspor 11 2 4 5 8 11 11 -3
    14 Isparta 32 Spor 11 1 4 6 7 13 9 -6
    15 Sincan Belediyesi Ankaraspor 11 1 6 4 6 16 7 -10
    16 Karaköprü Belediyespor 11 1 7 3 8 20 6 -12
    17 Altay 11 1 8 2 6 25 5 -19
    18 Hes İlaç Afyonspor 11 0 10 1 4 34 1 -30
    Takım O G M B A Y P AV
    1 Bursaspor 10 8 0 2 21 2 26 +19
    2 Karşıyaka 10 8 1 1 18 4 25 +14
    3 Silifke Belediye Spor 10 5 2 3 19 10 18 +9
    4 Düzcespor 10 5 2 3 16 7 18 +9
    5 Belediye Kütahyaspor 10 5 4 1 12 11 16 +1
    6 Kahramanmaraşspor 10 5 4 1 10 10 16 0
    7 Bornova 1877 10 4 3 3 17 11 15 +6
    8 Muş Spor Kulübü 10 3 2 5 7 6 14 +1
    9 Anadolu Üniversitesi 10 3 4 3 9 10 12 -1
    10 Artvin Hopaspor 10 2 2 6 5 10 12 -5
    11 23 Elazığ Futbol Kulübü 10 2 4 4 4 8 10 -4
    12 Kırşehir Futbol SK 10 2 4 4 7 12 10 -5
    13 Tokat Bld Plevnespor 10 2 5 3 5 11 9 -6
    14 Bulvarspor 10 1 4 5 8 19 8 -11
    15 Ergene Velimeşe 10 1 7 2 3 16 5 -13
    16 Kuşadasıspor 10 1 9 0 8 22 3 -14
    Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
     23/11/2024 Eyüpspor vs Çaykur Rizespor
     23/11/2024 Gaziantep FK vs Başakşehir FK
     23/11/2024 Kayserispor vs Fenerbahçe
     23/11/2024 Bodrum FK vs Galatasaray
     24/11/2024 Sivasspor vs Kasımpaşa
     24/11/2024 Konyaspor vs Hatayspor
     24/11/2024 Samsunspor vs Alanyaspor
     24/11/2024 Beşiktaş vs Göztepe
     25/11/2024 Trabzonspor vs Adana Demirspor
    Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
     22/11/2024 Pendikspor vs Ümraniyespor
     23/11/2024 Keçiörengücü vs Manisa FK
     23/11/2024 Yeni Malatyaspor vs İstanbulspor
     23/11/2024 Boluspor vs Şanlıurfaspor
     23/11/2024 Gençlerbirliği vs MKE Ankaragücü
     24/11/2024 Erzurumspor FK vs Fatih Karagümrük
     24/11/2024 Adanaspor vs Sakaryaspor
     24/11/2024 Esenler Erokspor vs Çorum FK
     24/11/2024 Kocaelispor vs Bandırmaspor
     25/11/2024 Iğdır FK vs Amed SK
    Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
     16/11/2024 Beykoz Anadolu vs Kepezspor FAŞ
     16/11/2024 Karaköprü Belediyespor vs Altınordu
     16/11/2024 Sincan Belediyesi Ankaraspor vs Kırklarelispor
     17/11/2024 Altay vs Sarıyer
     17/11/2024 Batman Petrolspor vs Afyonspor Kulübü
     17/11/2024 Fethiyespor vs İnegölspor
     17/11/2024 GMG Kastamonuspor vs Isparta 32 Spor
     17/11/2024 1461 Trabzon FK vs Adana 01 Futbol Kulübü
     17/11/2024 24Erzincanspor vs İskenderunspor A.Ş.
     17/11/2024 Altay - Sarıyer Sarıyer ligdeki son 11 maçında hiç kaybetmedi  Sarıyer yenilmez
     17/11/2024 Fethiyespor - İnegölspor İnegölspor ligdeki son 6 maçında hiç kazanamadı  Fethiyespor yenilmez
    Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
     16/11/2024 Bursaspor vs Bulvarspor
     16/11/2024 Silifke Belediye Spor vs Artvin Hopaspor
     17/11/2024 Anadolu Üniversitesi vs Karşıyaka
     17/11/2024 Belediye Kütahyaspor vs 23 Elazığ Futbol Kulübü
     17/11/2024 Ergene Velimeşe vs Tokat Bld Plevnespor
     17/11/2024 Kahramanmaraşspor vs Bornova 1877
     17/11/2024 Kırşehir Futbol SK vs Kuşadasıspor
     17/11/2024 Muş Spor Kulübü vs Düzcespor
     17/11/2024 Ergene Velimeşe - Tokat Bld Plevnespor Tokat Bld Plevnespor ligde deplasmandaki son 5 maçında hiç kazanamadı  Ergene Velimeşe yenilmez
     17/11/2024 Muş Spor Kulübü - Düzcespor Düzcespor ligde deplasmandaki son 5 maçında hiç kaybetmedi  Düzcespor yenilmez
     17/11/2024 Kırşehir Futbol SK - Kuşadasıspor Kırşehir Futbol SK ligde evindeki son 5 maçında hiç kazanamadı  Kuşadasıspor yenilmez