HAKİKAT YOL’U (ALEVİLİK - 16
Mehmet KARADAYIHakikat Yol’unda (Alevilikte) Dargın-Küskün ve Düşkün: Yol’un kuralı gereği taraflar arasındaki sorunlar çözülmeden, karşılıklı rızalaşma sağlanmadan, sorunun tarafları cem’e giremezler ve cem’e lokma katamazlar… Cem’e giderken ikrar ve rızalık esasına dayanan Hakikat Yol’u (Alevilik) kuralı (ilkesi) gereği taliplerin arasında birbirleriyle dargın-küskün ve birbirlerinde alacak verecek sorunlarının olmaması gerekir. Talipler, arasında birbirleriyle dargın-küskün ve birbirlerinde alacak verecek gibi sorunların tespit edilmesi halinde cem erkânından önce, taraflar arasında yaşanılan tüm sorunlar; pir, rayber ve talip birlikteliğiyle uluşan hakem heyet (‘jüri’)tarafından değerlendirilir. Rıza hukuku çerçevesinde dargın ve küskünler barıştırılır, birbirleriyle sorunlu olanların sorunları çözülür.
İlk aşamada yerine getirilmesi gereken hizmetler yapılıp, dargın ve küskünler barıştırılıp, birbirleriyle sorunlu olanların sorunları çözüldükten sonra, pir ve taliplerin bir araya gelmesi ile cem için gerekli hazırlıklar yapılarak inancın (öğretinin) yaşatıldığı cem’e gelinir. Cem’i yürütecek Pir, cem hizmetini yürütmek için cem’de bulunan taliplerde rızalık ister ve taliplerden rızalık alarak cem hizmetine başlar. Pir, taliplerden rızalık alıp hizmete başlayınca; “bilen, gören ve duyan herkes bile gelsin, dile gelsin”diyerek cem’e katılan bütün canlara birbirlerinden razı olup olmadıklarını ve birbirleriyle dargın ve küskün olup olmadıklarını üç kez sorar.
Cem hizmetini yürüten pir, cem’e katılan tüm canlara birbirinden razı olup olmadıklarını sorduğunda birbirinden razı olmayan ve dargın-küskün ya da birbirlerinden alacak verecek sorunları olan taraflar hakikat meydanına çıkıp dâr’a durarak kiminle ya da kimlerle ne gibi sorunu olduğunu dile getirmesi gerekir. Yine Cem’de bulunan canlardan birinin ya da birilerinin bu dargınlık ve küskünlükten haberi var ise dâr’a kalkıp bu canlar; birbiriyle dargın ve küskünler, bunların birbirleriyle sorunları var ama söylemediler demesi gerekir. Birbirleriyle dargın-küskün oldukları halde söylemeyen taraflar ve bu durumu bilipte sessiz kalan taraflar, Yol’un rıza esası ilkesine uymayarak “suç” işlemiş sayılırlar.
Cem meydanı dâr-didar, sorgu-sual ve muhakeme olma meydanıdır. Cem’de küskünler-dargınlar barıştırılır ve var olan sorunlar çözülür. Bu bilinçle cem’e katılanlar arasında dargın-küskün ve ya da alacak verecek sorunu olan var ise hakikat meydanına çıkıp dâr’a durarak kiminle ne sorunu olduğunu dile getirir. Böylelikle taraflar meydana çıkar hepsi birlikte dâr’a dururlar. Birlikte dâr’a duran taraflar dinlenir, sorunlar çözülür ve birbirleri ile barıştırılıp rızalaştırılır. Sorunlar çözülüp dargın ve küskünler barıştırılıp karşılıklı olarak rızalık sağlandıktan sonra çerağ uyandırılır, cem erkânı kurulur.
Düşkünlük: Hakikat Yol’unda (Alevilikte) düşkünlük çok önemli bir yaptırımdır. Hakikat Yol’u (Alevi) toplumsal kurumunda önemli bir yeri olan düşkünlük kurumu geçmişte çeşitli nedenlerle ortaya çıkan suçların değerlendirmesini (mahkemesini) yaparak toplumsal düzenin sağlanmasında önemli bir rol üstlenir. İkrarından dönmek, insan öldürmek, hırsızlık yapmak yani çalmak, toplum içinde bozgunculuk yapmak, birden fazla evlilik yapmak ve haksız yere eşini boşamak vb. kabul edilemez boyutlardaki ağır suçlar düşkünlüğü ifade eder yani ‘düşkünlük’ sebebidir.
Hakikat Yol’unda (Alevilikte) öbür dünya (ahiret-cennet-cehennem) inanışı ve orada görülecek bir hesap da yoktur. Hesap bu dünyada cem’de, hakikat meydanında pir huzurunda görülür. Cem’de, hakikat meydanında mürşid’in, pir’in ve toplumun önünde uymaya ikrar (söz) verdiği yani rıza şehri hukukunun koyduğu kurallara uymayıp, ikrarından dönen, insan öldüren, hırsızlık yapan, sınırları bozan, birden fazla evlilik yapan ve haksız yere eşini boşayan kişi ya da kişiler, hakikat meydanında pir ve mürşid divanında cem’e katılan canların huzurunda dâr’a çekilip sorgulanır. Kişi, hakikat meydanında rıza hukuku içinde aklandığı ölçüde toplum içinde kalır. Aklanmadığı takdirde ise toplum dışına çıkarılarak Yol düşkünü olarak ilan edilir.
Düşkünlük; topluluktan yalıtılmak, topluluğun dışına atılmak demektir. Zira her önüne gelen istediği kişiyi düşkün ilan edemez. Çünkü Hakikat Yol’unun (Aleviliğin) kendi içinde, kendine özgü kuralları vardır. Ancak ve ancak kişi (talip) cem’de, hakikat meydanında ikrar verdiği pir ve mürşid huzurunda dâr’a çekip sorgulanabilinir. Yukarı da sayılan suçları işleyip Yol düşkünü ilan edilen kişi ya da kişiler hakkında işlemiş olduğu suça göre çeşitli yaptırımlar uygulanır. Bu yaptırımlar işlenen suçun niteliğine göre mutlak olabileceği gibi, geçici süreler için de olabilir.
Düşkünlük yaptırımı “yol cümleden uludur”, “gönül kalsın, Yol kalmasın” düsturuyla toplumsal barışı sağlamanın yaptırım gücüdür. Bu yaptırım gücü (düşkünlük) aynı zamanda toplumsal yapı içinde ahlaki değerlerle toplumsal düzeni ve huzuru sağlayan oto kontrol sistemidir. Bu oto kontrol sistemi içinde uygulanan yöntem o kişinin tekrar topluma geri kazanılmasını amaçlar. Yani bu yöntem edep erkâna yani Yol’a yeniden dönmenin, toplumsala yeniden dâhil olma yöntemidir. Özünde kişi ya da kişilerin tekrar topluma geri kazandırılması Yol’un ana kuralıdır.
Sevgiyle. Aşk ile.
DEVAM EDECEK!
Mehmet KABADAYI.
YORUMLAR 0 Yorum YORUM YAP
FACEBOOK YORUM
YAZARIN DİĞER YAZILARI
BİZİ TAKİP EDİN
ÇOK OKUNANLAR
SON YORUMLAR
PUAN DURUMU
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 11 | 10 | 0 | 1 | 32 | 11 | 31 | +21 |
2 | Fenerbahçe | 11 | 8 | 1 | 2 | 27 | 9 | 26 | +18 |
3 | Samsunspor | 12 | 8 | 3 | 1 | 24 | 13 | 25 | +11 |
4 | Eyüpspor | 12 | 6 | 2 | 4 | 18 | 11 | 22 | +7 |
5 | Beşiktaş | 11 | 6 | 2 | 3 | 19 | 10 | 21 | +9 |
6 | Göztepe | 11 | 5 | 3 | 3 | 19 | 13 | 18 | +6 |
7 | Sivasspor | 12 | 5 | 5 | 2 | 17 | 20 | 17 | -3 |
8 | Başakşehir FK | 11 | 4 | 3 | 4 | 17 | 14 | 16 | +3 |
9 | Kasımpaşa | 12 | 3 | 4 | 5 | 16 | 19 | 14 | -3 |
10 | Konyaspor | 12 | 4 | 6 | 2 | 14 | 20 | 14 | -6 |
11 | Antalyaspor | 12 | 4 | 6 | 2 | 15 | 24 | 14 | -9 |
12 | Çaykur Rizespor | 11 | 4 | 6 | 1 | 10 | 19 | 13 | -9 |
13 | Trabzonspor | 11 | 2 | 3 | 6 | 12 | 14 | 12 | -2 |
14 | Gaziantep FK | 11 | 3 | 5 | 3 | 15 | 18 | 12 | -3 |
15 | Kayserispor | 11 | 2 | 3 | 6 | 11 | 16 | 12 | -5 |
16 | Bodrum FK | 12 | 3 | 7 | 2 | 10 | 16 | 11 | -6 |
17 | Alanyaspor | 11 | 2 | 5 | 4 | 9 | 14 | 10 | -5 |
18 | Hatayspor | 11 | 1 | 7 | 3 | 10 | 18 | 6 | -8 |
19 | Adana Demirspor | 11 | 0 | 9 | 2 | 9 | 25 | 2 | -16 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kocaelispor | 12 | 8 | 3 | 1 | 17 | 12 | 25 | +5 |
2 | Bandırmaspor | 12 | 7 | 2 | 3 | 17 | 10 | 24 | +7 |
3 | Erzurumspor FK | 12 | 7 | 4 | 1 | 17 | 8 | 22 | +9 |
4 | Fatih Karagümrük | 12 | 6 | 3 | 3 | 26 | 13 | 21 | +13 |
5 | Iğdır FK | 12 | 6 | 3 | 3 | 17 | 10 | 21 | +7 |
6 | MKE Ankaragücü | 12 | 6 | 5 | 1 | 18 | 12 | 19 | +6 |
7 | Çorum FK | 12 | 5 | 3 | 4 | 14 | 12 | 19 | +2 |
8 | Boluspor | 12 | 5 | 4 | 3 | 15 | 11 | 18 | +4 |
9 | Şanlıurfaspor | 12 | 5 | 4 | 3 | 21 | 19 | 18 | +2 |
10 | Manisa FK | 12 | 5 | 5 | 2 | 16 | 12 | 17 | +4 |
11 | Esenler Erokspor | 12 | 5 | 5 | 2 | 19 | 16 | 17 | +3 |
12 | Ümraniyespor | 12 | 5 | 5 | 2 | 18 | 17 | 17 | +1 |
13 | Pendikspor | 12 | 5 | 5 | 2 | 13 | 15 | 17 | -2 |
14 | Keçiörengücü | 12 | 3 | 3 | 6 | 13 | 15 | 15 | -2 |
15 | Gençlerbirliği | 12 | 4 | 5 | 3 | 10 | 12 | 15 | -2 |
16 | İstanbulspor | 12 | 4 | 6 | 2 | 14 | 15 | 14 | -1 |
17 | Amed SK | 12 | 3 | 4 | 5 | 10 | 12 | 14 | -2 |
18 | Sakaryaspor | 12 | 3 | 5 | 4 | 15 | 18 | 13 | -3 |
19 | Adanaspor | 12 | 1 | 7 | 4 | 10 | 28 | 7 | -18 |
20 | Yeni Malatyaspor | 12 | 0 | 12 | 0 | 5 | 38 | 3 | -33 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | GMG Kastamonuspor | 11 | 8 | 1 | 2 | 22 | 8 | 26 | +14 |
2 | Sarıyer | 11 | 7 | 0 | 4 | 19 | 4 | 25 | +15 |
3 | Altınordu | 11 | 6 | 1 | 4 | 17 | 8 | 22 | +9 |
4 | Adana 1954 Futbol Kulübü | 11 | 7 | 3 | 1 | 19 | 11 | 22 | +8 |
5 | Batman Petrolspor | 11 | 7 | 4 | 0 | 18 | 10 | 21 | +8 |
6 | İskenderunspor A.Ş. | 11 | 5 | 1 | 5 | 16 | 6 | 20 | +10 |
7 | 24Erzincanspor | 11 | 5 | 1 | 5 | 16 | 6 | 20 | +10 |
8 | Beykoz Anadolu | 11 | 6 | 3 | 2 | 19 | 15 | 20 | +4 |
9 | Kırklarelispor | 11 | 3 | 2 | 6 | 12 | 10 | 15 | +2 |
10 | Fethiyespor | 11 | 4 | 5 | 2 | 16 | 16 | 14 | 0 |
11 | Kepezspor FAŞ | 11 | 3 | 5 | 3 | 12 | 12 | 12 | 0 |
12 | 1461 Trabzon FK | 11 | 3 | 5 | 3 | 12 | 12 | 12 | 0 |
13 | İnegölspor | 11 | 2 | 4 | 5 | 8 | 11 | 11 | -3 |
14 | Isparta 32 Spor | 11 | 1 | 4 | 6 | 7 | 13 | 9 | -6 |
15 | Sincan Belediyesi Ankaraspor | 11 | 1 | 6 | 4 | 6 | 16 | 7 | -10 |
16 | Karaköprü Belediyespor | 11 | 1 | 7 | 3 | 8 | 20 | 6 | -12 |
17 | Altay | 11 | 1 | 8 | 2 | 6 | 25 | 5 | -19 |
18 | Hes İlaç Afyonspor | 11 | 0 | 10 | 1 | 4 | 34 | 1 | -30 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Bursaspor | 10 | 8 | 0 | 2 | 21 | 2 | 26 | +19 |
2 | Karşıyaka | 10 | 8 | 1 | 1 | 18 | 4 | 25 | +14 |
3 | Silifke Belediye Spor | 10 | 5 | 2 | 3 | 19 | 10 | 18 | +9 |
4 | Düzcespor | 10 | 5 | 2 | 3 | 16 | 7 | 18 | +9 |
5 | Belediye Kütahyaspor | 10 | 5 | 4 | 1 | 12 | 11 | 16 | +1 |
6 | Kahramanmaraşspor | 10 | 5 | 4 | 1 | 10 | 10 | 16 | 0 |
7 | Bornova 1877 | 10 | 4 | 3 | 3 | 17 | 11 | 15 | +6 |
8 | Muş Spor Kulübü | 10 | 3 | 2 | 5 | 7 | 6 | 14 | +1 |
9 | Anadolu Üniversitesi | 10 | 3 | 4 | 3 | 9 | 10 | 12 | -1 |
10 | Artvin Hopaspor | 10 | 2 | 2 | 6 | 5 | 10 | 12 | -5 |
11 | 23 Elazığ Futbol Kulübü | 10 | 2 | 4 | 4 | 4 | 8 | 10 | -4 |
12 | Kırşehir Futbol SK | 10 | 2 | 4 | 4 | 7 | 12 | 10 | -5 |
13 | Tokat Bld Plevnespor | 10 | 2 | 5 | 3 | 5 | 11 | 9 | -6 |
14 | Bulvarspor | 10 | 1 | 4 | 5 | 8 | 19 | 8 | -11 |
15 | Ergene Velimeşe | 10 | 1 | 7 | 2 | 3 | 16 | 5 | -13 |
16 | Kuşadasıspor | 10 | 1 | 9 | 0 | 8 | 22 | 3 | -14 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
23/11/2024 | Eyüpspor | vs | Çaykur Rizespor |
23/11/2024 | Gaziantep FK | vs | Başakşehir FK |
23/11/2024 | Kayserispor | vs | Fenerbahçe |
23/11/2024 | Bodrum FK | vs | Galatasaray |
24/11/2024 | Sivasspor | vs | Kasımpaşa |
24/11/2024 | Konyaspor | vs | Hatayspor |
24/11/2024 | Samsunspor | vs | Alanyaspor |
24/11/2024 | Beşiktaş | vs | Göztepe |
25/11/2024 | Trabzonspor | vs | Adana Demirspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
22/11/2024 | Pendikspor | vs | Ümraniyespor |
23/11/2024 | Keçiörengücü | vs | Manisa FK |
23/11/2024 | Yeni Malatyaspor | vs | İstanbulspor |
23/11/2024 | Boluspor | vs | Şanlıurfaspor |
23/11/2024 | Gençlerbirliği | vs | MKE Ankaragücü |
24/11/2024 | Erzurumspor FK | vs | Fatih Karagümrük |
24/11/2024 | Adanaspor | vs | Sakaryaspor |
24/11/2024 | Esenler Erokspor | vs | Çorum FK |
24/11/2024 | Kocaelispor | vs | Bandırmaspor |
25/11/2024 | Iğdır FK | vs | Amed SK |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
16/11/2024 | Beykoz Anadolu | vs | Kepezspor FAŞ |
16/11/2024 | Karaköprü Belediyespor | vs | Altınordu |
16/11/2024 | Sincan Belediyesi Ankaraspor | vs | Kırklarelispor |
17/11/2024 | Altay | vs | Sarıyer |
17/11/2024 | Batman Petrolspor | vs | Afyonspor Kulübü |
17/11/2024 | Fethiyespor | vs | İnegölspor |
17/11/2024 | GMG Kastamonuspor | vs | Isparta 32 Spor |
17/11/2024 | 1461 Trabzon FK | vs | Adana 01 Futbol Kulübü |
17/11/2024 | 24Erzincanspor | vs | İskenderunspor A.Ş. |
17/11/2024 | Altay - Sarıyer | Sarıyer ligdeki son 11 maçında hiç kaybetmedi | Sarıyer yenilmez |
17/11/2024 | Fethiyespor - İnegölspor | İnegölspor ligdeki son 6 maçında hiç kazanamadı | Fethiyespor yenilmez |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
16/11/2024 | Bursaspor | vs | Bulvarspor |
16/11/2024 | Silifke Belediye Spor | vs | Artvin Hopaspor |
17/11/2024 | Anadolu Üniversitesi | vs | Karşıyaka |
17/11/2024 | Belediye Kütahyaspor | vs | 23 Elazığ Futbol Kulübü |
17/11/2024 | Ergene Velimeşe | vs | Tokat Bld Plevnespor |
17/11/2024 | Kahramanmaraşspor | vs | Bornova 1877 |
17/11/2024 | Kırşehir Futbol SK | vs | Kuşadasıspor |
17/11/2024 | Muş Spor Kulübü | vs | Düzcespor |
17/11/2024 | Ergene Velimeşe - Tokat Bld Plevnespor | Tokat Bld Plevnespor ligde deplasmandaki son 5 maçında hiç kazanamadı | Ergene Velimeşe yenilmez |
17/11/2024 | Muş Spor Kulübü - Düzcespor | Düzcespor ligde deplasmandaki son 5 maçında hiç kaybetmedi | Düzcespor yenilmez |
17/11/2024 | Kırşehir Futbol SK - Kuşadasıspor | Kırşehir Futbol SK ligde evindeki son 5 maçında hiç kazanamadı | Kuşadasıspor yenilmez |