Erdal YILDIRIM

CELLADINA GÜLÜMSEYEN SEYİT RIZA

Erdal YILDIRIM
  16-11-2022 15:38:00

 

 

“kafatasım duvar değil beynime

düşünürüm ilmik geçse de boynuma” (*)

 

Bu ülkede çeşitli toplum kesimleri öyle tarihi bir kronoloji ile yaşıyor ki,  nerdeyse bütün yılın günleri çeşitli acıların, katliamların ve zulmün yaşandığı günler.. Ve nerdeyse yılın çoğu gününde değişik bir anma yapılmak zorunda. Hergün adeta farklı bir acının, farklı bir katliamın yıldönümü..
 
İşte o tarihlerden biri de 15 Kasım. 15 Kasım 1937’de Dersim’li Seyit Rıza ve 6 yoldaşını, yani Dersim’in inanç ve kanaat önderlerini anacağız. Dersimde binlerce yaşlı, çoluk çocuk, kadın, Kürt, Kızılbaş Alevi’nin katledilmesini yetersiz bulan devlet güçleri, Dersim coğrafyasının önderlerinden olan Seyit Rıza ve 6 arkadaşını / yoldaşını hukuk dışı, insanlık dışı ve ilkel bir yargılama sonrasında Elazığ Buğday Meydanında idam ettiler.
 
Muhalif toplumsal dinamiklerden korkan egemenler, kendi dışındaki tüm kişi ve kesimleri yok etmek için her türlü hukuk dışı, insanlık dışı uygulamadan vazgeçmedikleri için Seyit Rıza’nın yaşını 78’den 54’e, küçük oğlu Reşık Hüseyin’in yaşını da 17’den 21’e yükseltip idam ettiler.  Egemenlerin korkuları o kadar büyüktü ki, o tarihte Seyit Rıza’nın yaşını küçültenler, daha sonra 12 Eylül 1980 faşist darbesi sürecinde henüz 16 yaşında olan Erdal Eren’in yaşını da bir gece yarısı büyütüp idam ettiler. Yani 1938’deki korkak katiller sürüsü ile 1980’deki korkak katiller aynı zihniyetin temsilcisidir.
 
Onların korkak ve kalleşliğine karşılık Seyit Rıza ve yoldaşları da tam tersine yiğit ve mağrurdular. Celladına gülümseyen bir önder olan Seyit Rıza, Elazığ Buğday Meydanı insanlarla doluymuşcasına sessizliğe ve boşluğa doğru “Günahtır, Ayıptır, Cinayettir” sözlerini haykırdıktan sonra çingeneyi iter, heybetli ve mağrur bir şekilde sehpaya yürür, sehpayı kendisi tekmeleyip egemenleri bir kez daha tir tir titretir.
 
Onlar o kadar ikiyüzlüdürler ki, Seyit Rıza ve yoldaşlarının mezar yerlerini aradan geçen 73 yıldan sonra bile ailesinden, sevenlerinden gizleyen bu karanlık zihniyetin temsilciliğine devam ediyorlar. Sahte açılımlar peşinde koşan AKP hükümeti, hatta Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Dersim’de sahte gülücükler atarak Cemevini ziyaret ediyor. Ama diğer yandan aynı gerici - şeriatçı zihniyetin temsilcisi AKP hükümeti, Munzur Milli Parkı ve Dersim’in sonu anlamına gelen “Barajlar Projesini” ısrarla sürdürme kararlılığını gösteriyor.
 
Barajlar projesi Dersim coğrafyasında hem ekolojik dengenin bozulması, hem doğal güzelliklerin, bazı hayvan ve bitki türlerinin tükenip tahrip olmasına sebep olacaktır. Barajlar, hem de Dersim’de Alevilerin kutsal yerlerinin / ziyaretlerinin sular altında bırakılması demektir. Bu proje Munzur Irmağı kenarındaki Anafatma’nın da sular altında bırakılması demektir. Bu proje Dersim şehir merkezinde Munzur ile Pülümür suyunun birleştiği noktada yer alan Gole Çetu Ziyaretinin (Hızır’ın Evi) de sular altında kalması demektir.
 
Bu projeler, her şeyden önce Munzur’un ve Dersim’in insansızlaştırılması projesidir. O Munzur ki, Dersim’in kirvesidir. Kirvelik ise Alevi inanç ve ritüellerine göre kutsaldır. Kirvelik ikrârdır. Yoketmek istedikleri bir bakıma da bu ikrârdır. Yok etmek istedikleri Alevilik, Kızılbaşlık, Rea Haq inancıdır. Ancak bilinmelidir ki, yüzlerce yıldır yok edemedikleri bu inancın sahipleri hiçbir şekilde diz çökmeyecektir. Bu baskılar, imha politikaları, katliamlar aslında onların korkularından kaynaklanmaktadır. Aynen “Ben sizin yalanlarınızla hilelerinizle baş edemedim bu bana dert oldu. Ama ben de sizin önünde diz çökmedim bu da size dert olsun” diyen Seyit Rıza’nın sözlerinde olduğu gibi asla başarılı olamayacaklar ve Dersim bir kez daha bu Dersim düşmanlarına dert olacaktır.
 
“Enel Hak” dediği için derisi yüzülen, vücudu paramparça edilip, kafası koparılan, sonra da Bağdat sokaklarında teşhir edilen Hallac-ı Mansur'a yaptıkları aynı korkunun ürünüdür. 
 
Seyit Nesimi’nin “Sen şeriat uğruna bir parmağını bile kesmezsin. Hâlbuki görüyorsun ki, biz inancımız yolunda kendi kanımızla yıkanıyoruz” sözleri, katillerin korkularının yüzlerce yıldan sonra bile aynı şekilde devam ettiğinin bir başka örneğidir.
 
Onları korkutan Şeyh Bedrettin’in yeryüzünde eşitliği sağlama ütopyası sayılan: “yarin yanağından gayri her şeyde / her yerde  / hep beraber diyebilmek için”  sözleridir.
 
Onları korkutan Anadolu coğrafyasının kızıl gülü Pir Sultan’ın idam sehpasına giderken:
 
“Yürü bire Hızır Paşa 
 Senin de çarkın kırılır 
 Güvendiğin padişahın
 O da bir gün devrilir”
 
 Ben Musa’yım sen Firavun
 İkrarsız Şeytan-ı lain 
 Üçüncü ölmem bu hain
 Pir Sultan ölür, dirilir” sözleridir.
 
Onları korkutan, Alişer ile eşiti, sevdalısı, hevalı Zarife’nin özgürlüğe giden mücadelede ölümü birlikte göze alan yoldaşlık aşklarıdır.
 
Onları korkutan Deniz, Yusuf, Hüseyin’in idam sehpasına yürüyüşü, Mahir’in Kızıldere’deki teslim olmayan haykırışı ve Mazlum Doğan’ın bedenini ateşe veren kararlılığıdır.
 
Onları korkutan İbrahim Kaypakkaya’nın “ser verip sır vermeme geleneğinin önderi” olduğu Diyarbakır işkencehanelerinde cellatlarını yargıladığı destansı direnişidir.
 
Bugüne kadar hangi baskı, imha, inkâr, katliam yöntemleriyle gelirlerse gelsinler,  yanlarına birkaç satılık işbirlikçi hain alırlarsa alsınlar, önderlerimizin mezar yerlerini de saklasalar, inancımıza, kültürümüze, tarihimize ve doğamıza hangi yöntemlerle saldırırlarsa saldırsınlar Koçgiri’nin yiğit evladı Alişer’in şu şiirinde anlatıldığı gibi asla başarılı olamayacaklar: 
 
“Nice padişahlar geldi cihana
  Bunu almak için düştü gümana
  Her biri bir çeşit attı gümana
  Kesilmedi kolu kılı Dersim’in
 
  Aslanlar yurdudur tilkiler girmez
  Gerçekler sırrıdır akıllar ermez
  Kürtler’in gülüdür kâfirler dermez
  Onlara bağlıdır yolu Dersim’in”                 
 
Çünkü Kızılbaşlar, Aleviler, devrimciler, sosyalistler, yani özgürlük sevdalıları binlerce yıldan bu yana şimdiye kadar nasıl boyunlarını darağaçlarına, kılıçlara, yangınlara, kıyımlara, sürgünlere karşı korkmadan kahramanca uzattılar ve insanlığın yüreğinde kana karıştılar, can oldular…  Bundan sonra da aynı inançla güzel yarınlar mücadelesine devam edeceklerdir. Aynen şairin dediği gibi:
 
“bitmedi daha sürüyor o kavga / ve sürecek  / yeryüzü aşkın yüzü oluncaya dek!
 
Erdal YILDIRIM
14.11.2010     
 
(*)  Hüseyin Akar’dan
 
Not: 'Çatlağını Bulan Yazılar' kitabımdan
  Bu yazı 5101 defa okunmuştur.

  YORUMLAR 0 Yorum YORUM YAP

Bu Yazı'ya ilk yorum yapan siz olun.

  FACEBOOK YORUM

Yorum

  YAZARIN DİĞER YAZILARI

  BİZİ TAKİP EDİN

    • ÇOK OKUNANLAR

      SON YORUMLAR

    PUAN DURUMU

    Takım O G M B A Y P AV
    1 Galatasaray 19 16 0 3 52 22 51 +30
    2 Fenerbahçe 19 14 2 3 49 18 45 +31
    3 Samsunspor 19 11 4 4 32 18 37 +14
    4 Göztepe 19 10 5 4 38 23 34 +15
    5 Eyüpspor 19 9 4 6 32 19 33 +13
    6 Beşiktaş 19 8 4 7 28 20 31 +8
    7 Başakşehir FK 19 8 6 5 31 25 29 +6
    8 Gaziantep FK 19 7 7 5 25 26 26 -1
    9 Çaykur Rizespor 19 7 9 3 19 29 24 -10
    10 Trabzonspor 18 5 6 7 30 24 22 +6
    11 Alanyaspor 19 5 7 7 19 24 22 -5
    12 Kasımpaşa 19 4 5 10 27 33 22 -6
    13 Konyaspor 19 5 8 6 24 31 21 -7
    14 Antalyaspor 19 6 10 3 21 38 21 -17
    15 Sivasspor 18 5 8 5 21 28 20 -7
    16 Bodrum FK 19 4 11 4 14 25 16 -11
    17 Kayserispor 18 3 8 7 17 34 16 -17
    18 Hatayspor 19 1 11 7 17 32 10 -15
    19 Adana Demirspor 19 2 15 2 15 42 5 -27
    Takım O G M B A Y P AV
    1 Kocaelispor 19 13 4 2 31 18 41 +13
    2 Fatih Karagümrük 20 10 5 5 35 20 35 +15
    3 Bandırmaspor 20 9 4 7 28 21 34 +7
    4 Erzurumspor FK 20 10 7 3 24 15 33 +9
    5 Çorum FK 20 8 4 8 25 19 32 +6
    6 Boluspor 20 9 7 4 30 24 31 +6
    7 İstanbulspor 20 9 8 3 33 24 30 +9
    8 MKE Ankaragücü 20 9 8 3 26 19 30 +7
    9 Pendikspor 20 8 6 6 28 22 30 +6
    10 Amed SK 20 7 4 9 21 18 30 +3
    11 Keçiörengücü 20 7 7 6 25 24 27 +1
    12 Gençlerbirliği 19 7 6 6 20 19 27 +1
    13 Esenler Erokspor 20 7 8 5 26 26 26 0
    14 Manisa FK 20 8 10 2 24 27 26 -3
    15 Ümraniyespor 20 7 8 5 29 29 26 0
    16 Sakaryaspor 20 6 6 8 24 27 26 -3
    17 Şanlıurfaspor 20 7 9 4 26 28 25 -2
    18 Iğdır FK 20 7 9 4 22 23 25 -1
    19 Adanaspor 20 3 11 6 17 37 15 -20
    20 Yeni Malatyaspor 20 0 20 0 10 64 21 -54
    Takım O G M B A Y P AV
    1 Sarıyer 17 12 0 5 37 7 41 +30
    2 Batman Petrolspor 18 13 5 0 34 17 39 +17
    3 GMG Kastamonuspor 18 11 2 5 31 15 38 +16
    4 Altınordu 18 10 2 6 34 14 36 +20
    5 Adana 1954 Futbol Kulübü 18 9 5 4 34 19 31 +15
    6 24Erzincanspor 18 8 3 7 28 17 31 +11
    7 Beykoz Anadolu 18 9 6 3 27 23 30 +4
    8 İskenderunspor A.Ş. 18 7 4 7 25 17 28 +8
    9 Fethiyespor 18 7 6 5 23 20 26 +3
    10 Kırklarelispor 18 5 5 8 20 19 23 +1
    11 Isparta 32 Spor 18 4 5 9 15 16 21 -1
    12 İnegölspor 18 4 6 8 16 19 20 -3
    13 Kepezspor FAŞ 18 5 9 4 20 26 19 -6
    14 1461 Trabzon FK 18 4 10 4 20 26 16 -6
    15 Sincan Belediye Ankaraspor 18 3 9 6 13 26 15 -13
    16 Karaköprü Belediyespor 18 2 10 6 19 33 12 -14
    17 Altay 18 3 13 2 14 41 8 -27
    18 Hes İlaç Afyonspor 17 0 16 1 6 61 2 -55
    Takım O G M B A Y P AV
    1 Bursaspor 16 12 0 4 34 4 40 +30
    2 Karşıyaka 16 9 3 4 26 14 31 +12
    3 Düzcespor 16 8 3 5 23 13 29 +10
    4 Belediye Kütahyaspor 16 8 4 4 26 16 28 +10
    5 Muş Spor Kulübü 16 7 2 7 18 11 28 +7
    6 Silifke Belediye Spor 16 7 4 5 29 18 26 +11
    7 Anadolu Üniversitesi 16 6 5 5 18 13 23 +5
    8 Kahramanmaraşspor 16 6 6 4 17 18 22 -1
    9 Bornova 1877 16 5 5 6 26 26 21 0
    10 Artvin Hopaspor 16 4 6 6 10 19 18 -9
    11 23 Elazığ Futbol Kulübü 16 4 7 5 10 16 17 -6
    12 Tokat Bld Plevnespor 16 3 6 7 10 16 16 -6
    13 Kırşehir Futbol SK 16 4 8 4 16 28 16 -12
    14 Bulvarspor 16 2 8 6 15 30 12 -15
    15 Kuşadasıspor 16 3 12 1 13 29 10 -16
    16 Ergene Velimeşe 16 2 11 3 6 26 9 -20
    Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
     20/01/2025 Trabzonspor vs Sivasspor
     24/01/2025 Samsunspor vs Gaziantep FK
     25/01/2025 Sivasspor vs Kayserispor
     25/01/2025 Alanyaspor vs Başakşehir FK
     25/01/2025 Galatasaray vs Konyaspor
     26/01/2025 Çaykur Rizespor vs Adana Demirspor
     26/01/2025 Antalyaspor vs Beşiktaş
     26/01/2025 Bodrum FK vs Eyüpspor
     26/01/2025 Fenerbahçe vs Göztepe
    Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
     20/01/2025 Gençlerbirliği vs Kocaelispor
     24/01/2025 Ümraniyespor vs Şanlıurfaspor
     25/01/2025 Boluspor vs Gençlerbirliği
     25/01/2025 Yeni Malatyaspor vs Esenler Erokspor
     25/01/2025 İstanbulspor vs Amed SK
     25/01/2025 Adanaspor vs Iğdır FK
     26/01/2025 Bandırmaspor vs Keçiörengücü
     26/01/2025 MKE Ankaragücü vs Erzurumspor FK
     26/01/2025 Fatih Karagümrük vs Çorum FK
     26/01/2025 Kocaelispor vs Pendikspor
    Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
     25/01/2025 Sarıyer vs İnegölspor
     26/01/2025 Adana 01 Futbol Kulübü vs Isparta 32 Spor
     26/01/2025 Altay vs Sincan Belediye Ankaraspor
     26/01/2025 Altınordu vs Kepezspor FAŞ
     26/01/2025 Batman Petrolspor vs GMG Kastamonuspor
     26/01/2025 Fethiyespor vs Beykoz Anadolu
     26/01/2025 İskenderunspor A.Ş. vs Afyonspor Kulübü
     26/01/2025 Karaköprü Belediyespor vs 24Erzincanspor
     26/01/2025 1461 Trabzon FK vs Kırklarelispor
    Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
     25/01/2025 Bornova 1877 vs 23 Elazığ Futbol Kulübü
     25/01/2025 Karşıyaka vs Bulvarspor
     26/01/2025 Anadolu Üniversitesi vs Kahramanmaraşspor
     26/01/2025 Artvin Hopaspor vs Kuşadasıspor
     26/01/2025 Düzcespor vs Kırşehir Futbol SK
     26/01/2025 Ergene Velimeşe vs Belediye Kütahyaspor
     26/01/2025 Muş Spor Kulübü vs Silifke Belediye Spor
     26/01/2025 Tokat Bld Plevnespor vs Bursaspor