Erdal YILDIRIM

CELLADINA GÜLÜMSEYEN SEYİT RIZA

Erdal YILDIRIM
  16-11-2022 15:38:00

 

 

“kafatasım duvar değil beynime

düşünürüm ilmik geçse de boynuma” (*)

 

Bu ülkede çeşitli toplum kesimleri öyle tarihi bir kronoloji ile yaşıyor ki,  nerdeyse bütün yılın günleri çeşitli acıların, katliamların ve zulmün yaşandığı günler.. Ve nerdeyse yılın çoğu gününde değişik bir anma yapılmak zorunda. Hergün adeta farklı bir acının, farklı bir katliamın yıldönümü..
 
İşte o tarihlerden biri de 15 Kasım. 15 Kasım 1937’de Dersim’li Seyit Rıza ve 6 yoldaşını, yani Dersim’in inanç ve kanaat önderlerini anacağız. Dersimde binlerce yaşlı, çoluk çocuk, kadın, Kürt, Kızılbaş Alevi’nin katledilmesini yetersiz bulan devlet güçleri, Dersim coğrafyasının önderlerinden olan Seyit Rıza ve 6 arkadaşını / yoldaşını hukuk dışı, insanlık dışı ve ilkel bir yargılama sonrasında Elazığ Buğday Meydanında idam ettiler.
 
Muhalif toplumsal dinamiklerden korkan egemenler, kendi dışındaki tüm kişi ve kesimleri yok etmek için her türlü hukuk dışı, insanlık dışı uygulamadan vazgeçmedikleri için Seyit Rıza’nın yaşını 78’den 54’e, küçük oğlu Reşık Hüseyin’in yaşını da 17’den 21’e yükseltip idam ettiler.  Egemenlerin korkuları o kadar büyüktü ki, o tarihte Seyit Rıza’nın yaşını küçültenler, daha sonra 12 Eylül 1980 faşist darbesi sürecinde henüz 16 yaşında olan Erdal Eren’in yaşını da bir gece yarısı büyütüp idam ettiler. Yani 1938’deki korkak katiller sürüsü ile 1980’deki korkak katiller aynı zihniyetin temsilcisidir.
 
Onların korkak ve kalleşliğine karşılık Seyit Rıza ve yoldaşları da tam tersine yiğit ve mağrurdular. Celladına gülümseyen bir önder olan Seyit Rıza, Elazığ Buğday Meydanı insanlarla doluymuşcasına sessizliğe ve boşluğa doğru “Günahtır, Ayıptır, Cinayettir” sözlerini haykırdıktan sonra çingeneyi iter, heybetli ve mağrur bir şekilde sehpaya yürür, sehpayı kendisi tekmeleyip egemenleri bir kez daha tir tir titretir.
 
Onlar o kadar ikiyüzlüdürler ki, Seyit Rıza ve yoldaşlarının mezar yerlerini aradan geçen 73 yıldan sonra bile ailesinden, sevenlerinden gizleyen bu karanlık zihniyetin temsilciliğine devam ediyorlar. Sahte açılımlar peşinde koşan AKP hükümeti, hatta Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Dersim’de sahte gülücükler atarak Cemevini ziyaret ediyor. Ama diğer yandan aynı gerici - şeriatçı zihniyetin temsilcisi AKP hükümeti, Munzur Milli Parkı ve Dersim’in sonu anlamına gelen “Barajlar Projesini” ısrarla sürdürme kararlılığını gösteriyor.
 
Barajlar projesi Dersim coğrafyasında hem ekolojik dengenin bozulması, hem doğal güzelliklerin, bazı hayvan ve bitki türlerinin tükenip tahrip olmasına sebep olacaktır. Barajlar, hem de Dersim’de Alevilerin kutsal yerlerinin / ziyaretlerinin sular altında bırakılması demektir. Bu proje Munzur Irmağı kenarındaki Anafatma’nın da sular altında bırakılması demektir. Bu proje Dersim şehir merkezinde Munzur ile Pülümür suyunun birleştiği noktada yer alan Gole Çetu Ziyaretinin (Hızır’ın Evi) de sular altında kalması demektir.
 
Bu projeler, her şeyden önce Munzur’un ve Dersim’in insansızlaştırılması projesidir. O Munzur ki, Dersim’in kirvesidir. Kirvelik ise Alevi inanç ve ritüellerine göre kutsaldır. Kirvelik ikrârdır. Yoketmek istedikleri bir bakıma da bu ikrârdır. Yok etmek istedikleri Alevilik, Kızılbaşlık, Rea Haq inancıdır. Ancak bilinmelidir ki, yüzlerce yıldır yok edemedikleri bu inancın sahipleri hiçbir şekilde diz çökmeyecektir. Bu baskılar, imha politikaları, katliamlar aslında onların korkularından kaynaklanmaktadır. Aynen “Ben sizin yalanlarınızla hilelerinizle baş edemedim bu bana dert oldu. Ama ben de sizin önünde diz çökmedim bu da size dert olsun” diyen Seyit Rıza’nın sözlerinde olduğu gibi asla başarılı olamayacaklar ve Dersim bir kez daha bu Dersim düşmanlarına dert olacaktır.
 
“Enel Hak” dediği için derisi yüzülen, vücudu paramparça edilip, kafası koparılan, sonra da Bağdat sokaklarında teşhir edilen Hallac-ı Mansur'a yaptıkları aynı korkunun ürünüdür. 
 
Seyit Nesimi’nin “Sen şeriat uğruna bir parmağını bile kesmezsin. Hâlbuki görüyorsun ki, biz inancımız yolunda kendi kanımızla yıkanıyoruz” sözleri, katillerin korkularının yüzlerce yıldan sonra bile aynı şekilde devam ettiğinin bir başka örneğidir.
 
Onları korkutan Şeyh Bedrettin’in yeryüzünde eşitliği sağlama ütopyası sayılan: “yarin yanağından gayri her şeyde / her yerde  / hep beraber diyebilmek için”  sözleridir.
 
Onları korkutan Anadolu coğrafyasının kızıl gülü Pir Sultan’ın idam sehpasına giderken:
 
“Yürü bire Hızır Paşa 
 Senin de çarkın kırılır 
 Güvendiğin padişahın
 O da bir gün devrilir”
 
 Ben Musa’yım sen Firavun
 İkrarsız Şeytan-ı lain 
 Üçüncü ölmem bu hain
 Pir Sultan ölür, dirilir” sözleridir.
 
Onları korkutan, Alişer ile eşiti, sevdalısı, hevalı Zarife’nin özgürlüğe giden mücadelede ölümü birlikte göze alan yoldaşlık aşklarıdır.
 
Onları korkutan Deniz, Yusuf, Hüseyin’in idam sehpasına yürüyüşü, Mahir’in Kızıldere’deki teslim olmayan haykırışı ve Mazlum Doğan’ın bedenini ateşe veren kararlılığıdır.
 
Onları korkutan İbrahim Kaypakkaya’nın “ser verip sır vermeme geleneğinin önderi” olduğu Diyarbakır işkencehanelerinde cellatlarını yargıladığı destansı direnişidir.
 
Bugüne kadar hangi baskı, imha, inkâr, katliam yöntemleriyle gelirlerse gelsinler,  yanlarına birkaç satılık işbirlikçi hain alırlarsa alsınlar, önderlerimizin mezar yerlerini de saklasalar, inancımıza, kültürümüze, tarihimize ve doğamıza hangi yöntemlerle saldırırlarsa saldırsınlar Koçgiri’nin yiğit evladı Alişer’in şu şiirinde anlatıldığı gibi asla başarılı olamayacaklar: 
 
“Nice padişahlar geldi cihana
  Bunu almak için düştü gümana
  Her biri bir çeşit attı gümana
  Kesilmedi kolu kılı Dersim’in
 
  Aslanlar yurdudur tilkiler girmez
  Gerçekler sırrıdır akıllar ermez
  Kürtler’in gülüdür kâfirler dermez
  Onlara bağlıdır yolu Dersim’in”                 
 
Çünkü Kızılbaşlar, Aleviler, devrimciler, sosyalistler, yani özgürlük sevdalıları binlerce yıldan bu yana şimdiye kadar nasıl boyunlarını darağaçlarına, kılıçlara, yangınlara, kıyımlara, sürgünlere karşı korkmadan kahramanca uzattılar ve insanlığın yüreğinde kana karıştılar, can oldular…  Bundan sonra da aynı inançla güzel yarınlar mücadelesine devam edeceklerdir. Aynen şairin dediği gibi:
 
“bitmedi daha sürüyor o kavga / ve sürecek  / yeryüzü aşkın yüzü oluncaya dek!
 
Erdal YILDIRIM
14.11.2010     
 
(*)  Hüseyin Akar’dan
 
Not: 'Çatlağını Bulan Yazılar' kitabımdan
  Bu yazı 5924 defa okunmuştur.

  YORUMLAR 0 Yorum YORUM YAP

Bu Yazı'ya ilk yorum yapan siz olun.

  FACEBOOK YORUM

Yorum

  YAZARIN DİĞER YAZILARI

  BİZİ TAKİP EDİN

    • ÇOK OKUNANLAR

      SON YORUMLAR

    PUAN DURUMU

    Takım O G M B A Y P AV
    1 Galatasaray 36 30 1 5 91 31 95 +60
    2 Fenerbahçe 36 26 4 6 90 39 84 +51
    3 Samsunspor 36 19 10 7 55 41 64 +14
    4 Beşiktaş 36 17 8 11 59 36 62 +23
    5 Başakşehir FK 36 16 14 6 60 56 54 +4
    6 Eyüpspor 36 15 13 8 52 47 53 +5
    7 Trabzonspor 36 13 11 12 58 45 51 +13
    8 Göztepe 36 13 12 11 59 50 50 +9
    9 Çaykur Rizespor 36 15 17 4 52 58 49 -6
    10 Kasımpaşa 36 11 11 14 62 63 47 -1
    11 Konyaspor 36 13 16 7 45 50 46 -5
    12 Alanyaspor 36 12 15 9 43 50 45 -7
    13 Kayserispor 36 11 13 12 45 57 45 -12
    14 Gaziantep FK 36 12 15 9 45 50 45 -5
    15 Antalyaspor 36 12 16 8 37 62 44 -25
    16 Bodrum FK 36 9 17 10 26 43 37 -17
    17 Sivasspor 36 9 19 8 44 60 35 -16
    18 Hatayspor 36 6 22 8 47 74 26 -27
    19 Adana Demirspor 36 3 28 5 34 92 2 -58
    Takım O G M B A Y P AV
    1 Kocaelispor 38 21 8 9 68 41 72 +27
    2 Gençlerbirliği 38 19 8 11 57 34 68 +23
    3 Fatih Karagümrük 38 19 10 9 55 36 66 +19
    4 İstanbulspor 38 20 14 4 67 38 64 +29
    5 Bandırmaspor 38 17 8 13 52 45 64 +7
    6 Erzurumspor FK 38 19 12 7 53 31 64 +22
    7 Boluspor 38 17 11 10 66 40 61 +26
    8 Iğdır FK 38 16 12 10 57 33 58 +24
    9 Amed SK 38 14 9 15 43 35 57 +8
    10 Çorum FK 38 14 12 12 49 45 54 +4
    11 Ümraniyespor 38 14 13 11 48 42 53 +6
    12 Esenler Erokspor 38 13 12 13 53 50 52 +3
    13 Sakaryaspor 38 13 13 12 48 54 51 -6
    14 Keçiörengücü 38 14 15 9 60 53 51 +7
    15 Manisa FK 38 14 18 6 50 52 48 -2
    16 Pendikspor 38 13 16 9 45 51 48 -6
    17 MKE Ankaragücü 38 14 18 6 49 48 48 +1
    18 Şanlıurfaspor 38 11 20 7 45 55 40 -10
    19 Adanaspor 38 7 22 9 32 75 30 -43
    20 Yeni Malatyaspor 38 0 38 0 14 153 21 -139
    Takım O G M B A Y P AV
    1 Sarıyer 34 25 2 7 80 22 82 +58
    2 Batman Petrolspor 34 26 6 2 64 24 80 +40
    3 GMG Kastamonuspor 34 19 3 12 57 29 69 +28
    4 Adana 01 Futbol Kulübü 34 19 7 8 62 30 65 +32
    5 Altınordu 34 16 7 11 57 35 59 +22
    6 Beykoz Anadolu 34 15 11 8 47 46 53 +1
    7 İskenderunspor A.Ş. 34 13 10 11 49 38 50 +11
    8 1461 Trabzon FK 34 13 13 8 44 37 47 +7
    9 Fethiyespor 34 11 13 10 32 40 43 -8
    10 24Erzincanspor 34 10 13 11 45 52 41 -7
    11 Kırklarelispor 34 10 14 10 42 44 40 -2
    12 Sincan Belediye Ankaraspor 34 10 15 9 44 40 39 +4
    13 İnegölspor 34 10 13 11 42 51 38 -9
    14 Kepezspor FAŞ 34 9 16 9 37 46 36 -9
    15 Isparta 32 Spor 34 7 15 12 33 51 33 -18
    16 Karaköprü Belediyespor 34 7 19 8 39 52 29 -13
    17 Altay 34 10 20 4 33 64 25 -31
    18 Hes İlaç Afyonspor 34 0 33 1 6 112 5 -106
    Takım O G M B A Y P AV
    1 Bursaspor 30 21 2 7 64 17 70 +47
    2 Karşıyaka 30 18 6 6 56 28 60 +28
    3 Muş Spor Kulübü 30 16 4 10 48 24 58 +24
    4 Belediye Kütahyaspor 30 17 6 7 57 37 58 +20
    5 Düzcespor 30 16 6 8 40 27 56 +13
    6 Silifke Belediye Spor 30 14 9 7 51 36 49 +15
    7 Anadolu Üniversitesi 30 13 9 8 39 32 47 +7
    8 Artvin Hopaspor 30 10 11 9 26 30 39 -4
    9 Tokat Bld Plevnespor 30 7 13 10 27 32 31 -5
    10 Kahramanmaraşspor 30 8 16 6 28 39 30 -11
    11 Bulvarspor 30 7 14 9 35 58 30 -23
    12 Kırşehir Futbol SK 30 7 15 8 26 48 29 -22
    13 Bornova 1877 30 6 14 10 36 53 28 -17
    14 23 Elazığ Futbol Kulübü 30 5 14 11 18 31 26 -13
    15 Kuşadasıspor 30 7 20 3 25 51 24 -26
    16 Ergene Velimeşe 30 6 19 5 17 50 23 -33
    Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
     08/08/2025 Gaziantep FK vs Galatasaray
     09/08/2025 Samsunspor vs Gençlerbirliği
     09/08/2025 Antalyaspor vs Kasımpaşa
     09/08/2025 Fenerbahçe vs Alanyaspor
     10/08/2025 Çaykur Rizespor vs Göztepe
     10/08/2025 Eyüpspor vs Konyaspor
     10/08/2025 Fatih Karagümrük vs Başakşehir FK
     10/08/2025 Kayserispor vs Beşiktaş
     11/08/2025 Trabzonspor vs Kocaelispor
    Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
     10/08/2025 Bandırmaspor vs Sakaryaspor
     10/08/2025 Bodrum FK vs Pendikspor
     10/08/2025 Boluspor vs Van Spor FK
     10/08/2025 Çorum FK vs Amed SK
     10/08/2025 Erzurumspor FK vs Sivasspor
     10/08/2025 Esenler Erokspor vs Adana Demirspor
     10/08/2025 Hatayspor vs Keçiörengücü
     10/08/2025 Iğdır FK vs Sarıyer
     10/08/2025 İstanbulspor vs Serik Belediyespor
     10/08/2025 Ümraniyespor vs Manisa FK
    Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
     24/08/2025 Altınordu vs Erbaaspor
     24/08/2025 Batman Petrolspor vs İnegölspor
     24/08/2025 Beyoğlu Yeniçarşıspor vs İskenderunspor A.Ş.
     24/08/2025 Elazığspor vs Adana 01 Futbol Kulübü
     24/08/2025 GMG Kastamonuspor vs Sincan Belediye Ankaraspor
     24/08/2025 Karacabey Belediye Spor vs Kepezspor FAŞ
     24/08/2025 Karaman Futbol Kulübü vs Bucaspor 1928
     24/08/2025 MKE Ankaragücü vs 24Erzincanspor
     24/08/2025 Şanlıurfaspor vs Beykoz Anadolu
    Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
     07/09/2025 Beykoz İshaklıspor vs Yeşil Yalova FK
     07/09/2025 Çorluspor 1947 vs Bulvarspor
     07/09/2025 Etimesgut Spor vs Silivrispor
     07/09/2025 Galata vs Edirnespor
     07/09/2025 İnegöl Kafkas GK vs Çankaya SK
     07/09/2025 İnkılap FSK vs K.Çekmece Sinopspor
     07/09/2025 Polatlı 1926 Spor vs Bursa Nilüfer FK
     07/09/2025 1923 M.K.Paşaspor vs Fethiye İdman Yurdu