WELG | DEM İstanbul Milletvekili Celal Fırat, Gürcü halkının Türkiye'de anadillerini öğrenme ve kültürel miraslarını yaşatma haklarını güvence altına almak amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) araştırma önergesi sundu. Önerge, Gürcülerin tarih boyunca süregelen kültürel miraslarını koruyabilmeleri ve anadillerine sahip çıkmaları için gerekli yasal düzenlemelerin yapılmasını hedefliyor.

Gürcü Dili ve Kimliğin Temel Taşı

Gürcü dili, binlerce yıllık bir geçmişe sahip olup Gürcü halkının kimliğinin temel taşlarından biridir. Dil, yalnızca bir iletişim aracı olmaktan öte Gürcü halkının kültürel, mekânsal, edebi ve sanatsal mirasının taşıyıcısı olarak öne çıkmaktadır. Ancak Türkiye'de yaşayan milyonlarca Gürcü, anadillerini öğrenmek ve yaşatmak konusunda zorluklarla karşı karşıya kalmakta, kültürel mirasları yeterince desteklenmemekte ve korunamamaktadır.

Gürcü Halkının Tarihi ve Kültürel Mirasına Yönelik Tehditler

Tarihi Tao-Klarceti bölgesine yayılan Artvin, Sakarya, Batı Anadolu ve Marmara'da yaşayan yaklaşık bir milyon Gürcü, kendi dilinde eğitim alma ve kültürlerini yaşatma haklarından yoksundur. Türkiye'deki Gürcülerin en yoğun yaşadığı bölgelerde kültürel miraslarının korunmasına dair ciddi sorunlar mevcuttur. Özellikle Artvin çevresindeki tarihi Gürcü yapıları, köprüler ve kültürel miras unsurları yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Yurttaşlar tarafından ahır olarak kullanılan ve altın arama amacıyla tahrip edilen bu eserler, Gürcü halkının kimliği açısından büyük önem taşımaktadır.

Anayasal ve Yasal Düzenleme İhtiyacı

Milletvekili Celal Fırat, Gürcü halkının anadillerini öğrenmeleri ve yaşatmalarının önündeki engellerin kaldırılması için Anayasa’nın 98'inci ve TBMM İç Tüzüğü’nün 104'üncü ve 105'inci maddeleri uyarınca bir Meclis Araştırması açılmasını talep etti. Fırat, bu araştırmanın, Gürcü kültürel mirasının korunmasına ve yaşatılmasına katkı sağlayacak yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesi için gereklilik olduğunu ifade etti.

Kültürel İş Birliği Programı’na Rağmen Uygulamada Sorunlar Devam Ediyor

2024 yılında Türkiye ve Gürcistan arasında imzalanan “Kültürel İş Birliği Programı” ile iki ülke arasındaki kültürel ve tarihi mirasın korunması hedeflenmişti. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy, bu anlaşmanın ortak kültürel değerlerin korunması için bir çalışma grubu oluşturulacağını belirtmişti. Ancak aradan geçen yedi aya rağmen Gürcü kültürel mirasının korunmasına yönelik somut bir gelişme kaydedilmedi.

Gürcü Halkının Anadilde Eğitim Talebi

Önerge metninde, Artvin gibi Gürcülerin yoğun olarak yaşadığı bölgelerde, Gürcü dili ve edebiyatına dair bir araştırma merkezi ya da eğitim kurumunun olmaması ciddi bir eksiklik olarak belirtiliyor. Türkiye genelinde Gürcüce konuşma oranlarının giderek azalması ve anadilde eğitim imkanlarının yetersizliği, dil kaybı sorununu derinleştiriyor. Uzmanlar, bireylerin kendi anadillerinde eğitim ve sanatla meşgul olmalarının başarı oranını artırdığını vurgulamaktadır.

Türkiye’nin Kültürel Zenginliği İçin Gürcü Kültürünün Korunması Şart

Türkiye, sahip olduğu çok kültürlü yapısıyla, Anadolu ve Kafkasya'nın en önemli kültürel miras parçalarından biri olan Gürcü dili ve kültürünün korunmasına yönelik adımlar atmalıdır. Bu miras, ülkenin kültürel çeşitliliğine ve zenginliğine önemli katkı sağlamaktadır. Gürcü kültürel mirasının yaşatılması, bu topluluğun kimliğinin ve tarihî birikiminin korunması açısından büyük önem taşımaktadır.

Celal Fırat’ın sunduğu araştırma önergesi, Gürcü kültürünün Türkiye topraklarında korunması ve geliştirilmesi için yasal düzenlemelerin yapılması yönünde bir ilk adım olarak değerlendirilmektedir.

@welgmedya.com